De Wandeling

René Bastiaanse en cameraman Léon namen tussen 1998 en 2005 kijkers mee op pad langs de mooiste plekjes van Brabant.

Seizoen 1

De Wandeling

Volg René en cameraman Léon tijdens hun wandeling door de grootste zandverstuiving van Europa. Hij vertelt over de ontwikkeling van bossen, heide, flora en fauna en over het gehucht Giersbergen, ooit bezit van Cisterciënzer nonnen uit Brussel.

De Wandeling

Vroeger was de katholieke dienst verboden in Brabant. Gelovigen weken uit naar grenskapellen, net over de grens. René wandelt een stuk van het kerkenpad van de kapel richting Goirle en Tilburg. Ook ontdekt hij hoe de Regte Heide aan zijn naam komt.

De Wandeling

Vandaag bezoekt René de gemeente Moerdijk, een lange tijd onderdeel van Holland. De verhalen gaan over de wonderhostie van Niervaart, de Sint-Elisabethsvloed en de verovering van de stad door Franse troepen in 1793.

De Wandeling

René wandelt door de Brabantse Wal, waar hij het landgoed Mattenburgh. Hier bekijkt hij het bosreservaat, de Franse en Engelse tuinen van het landgoed, ooit eigendomm van de rijke familie Cuypers.

De Wandeling

René gaat op oorlogspad. Dit brengt hem langs het paleis van de heersers van Bergen op Zoom, waar hij het wapentuig, de muren en wallen bekijkt en ontdekt hoe Bergen op Zoom vroeger verdedigd werd.

De Wandeling

We wandelen langs de Dommel, waar René op een ingrediënt voor bier en een agressieve plant stuit. De tocht eindigt bij het Duits Lijntje, ooit een belangrijke spoorweg, waarover zelfs koninklijke en keizerlijke reizigers werden vervoerd.

De Wandeling

Deze aflevering staat in het teken van het moeras bij Den Bosch: Het Bossche Broek. Door het moeras kreeg de stad de bijnaam Moerasdraak, maar toch werd de stad in 1629 veroverd door een sterk staaltje waterbeheer.

De Wandeling

Langs de Tongelreep liggen veel viskwekerijen. René neemt een kijkje bij een moderne viskwekerij en bezoekt op landgoed Valkenhorst de oudere viskwekerijen. Onderweg stuit René samen met een boswachter op bijzondere vogels.

De Wandeling

René wandelt door Budel-Dorplein, door de gebroeders Dor voor de arbeiders van de zinkfabriek gesticht. Hier ontdekt hij hoe die fabriek precies werkte en waarom deze precies hier staat.

De Wandeling

René waagt zijn leven in het hoogveen van De Peel. Maar hoe ontstaat dat eigenlijk? En wat zijn eendagsputten? Ook ontdekt hij waarom er zoveel Groningers en Drenthen in deze regio wonen.

De Wandeling

Kasteel Heeswijk kent een rijke historie, maar is moderner dan de eerste indruk doet vermoeden. In het kasteel bekijkt René een grote verzameling van antiek en curiosa en ontdekt hij waarom hier de eerste verharde provinciale weg liep.

De Wandeling

René wandelt van kasteel Maurick via Haanwijk naar Oud Herlaer. Hier ontdekt hij hoe kasteeleigenaren tegenwoordig het gebouw onderhouden en hij wandelt langs het veerpontje van Haanwijk, waar ooit hagepreken werden gehouden.

De Wandeling

René trotseert de vrieskou en bezoekt het Mastbos, het oudste productiebos van ons land. Waarom werd het aangelegd? En waarom waren er hier al vroeg veel uitspanningen? Ook komen we achter de lugubere geschiedenis van de naam Geestenberg.

De Wandeling

Vandaag treedt René in de voetsporen van bekende kunstenaars. In de natuur rond Zundert ontwikkelde Vincent van Gogh zijn natuurgevoel. Maar ook anderen vonden er hun inspiratie, zoals Henriëtte Roland Holst, die graag op de Angorahoeve vertoefde.

De Wandeling

De wandeltocht in de omgeving van Zundert wordt voortgezet. Deze keer bezoekt René landgoed De Pannenhoef, Trappistenabdij Maria Toevlucht en belandt hij in café In Den Anker, dat al sinds 1635 bestaat.

De Wandeling

René begint deze wandeling in Gelderland. In de 17e en 18e eeuw was het stadje Megen een toevluchtsoord voor katholieken. De sporen daarvan zijn nog duidelijk zichtbaar aan de Mariakapel en de oude kloosters.

De Wandeling

Een groepswandeling deze keer, op het landgoed bij jachtslot Nemerlaer. We leren over de liefdeboom. We zien de hel en de hemel bij de beek en de plek waar eigenaar Donatus van den Bogaerde in 1865 zijn eigen treinstation kreeg.

De Wandeling

René vertelt verder over het leven van Donatus van den Bogaerde en zijn geliefde Koosje. En zijn voorliefde voor smeedwerk. We leren meer over het natuurbeheer van het landgoed en dat je kon trouwen 'over de puthaak'.

De Wandeling

René begint dit tweeluik bij de Maasbrug bij Grave, bezoekt het monument voor de gevallenen in 1944 en kijkt bij het gemaal. Symbolen van de strijd, tussen mensen en tegen het water.

De Wandeling

In Velp krijgt René een rondleiding door het kapucijnenklooster Emmaüs. Het beroemde beeldje van Maria van Velp wordt nader bekeken. Bij het Paterswiel wordt verteld over de vis-uitdelingen die er vroeger plaatsvonden.

De Wandeling

René en cameraman Léon wandelen rond en door het natuurgebied De Gement en langs het Drongelens Kanaal om uiteindelijk in het dorp Cromvoirt te eindigen. Onderweg zien ze troepen trekvogels: de kleine zwaan en kolganzen.

De Wandeling

René verruilt de wandelschoenen voor een paar klompen om samen met Leon door het buitengebied van Liempde naar het sterrenbos te wandelen. Terug in Liempde horen we over de genezende werking van de put en het puttemanneke dat er in huist.

De Wandeling

René stapt dapper door op zijn klompen. Deze keer ontdekt hij waarom de populier de belangrijkste boom voor de Liempdse bevolking was en wat ze zoal met dat hout doen.

De Wandeling

Het oude veengebied bij Oudenbosch wordt ontwikkeld tot natuurgebied. Maar ook de suikerindustrie doet hier goede zaken. Na het buitengebied wandelen René en zijn cameraman door het stadje waar ze de sporen van de monnik Hellemons, Institut Saint Louis en de basiliek zien.

De Wandeling

Op een Brabants eiland in het Land van Altena bezoekt René het Pompveld. Het water wordt er hoog gehouden om het griendhout in stand te houden. Jan Pruijsen legt hem er alles over uit en hij toont ook de eendenkooi.

De Wandeling

Fort Giessen werd in 1879 gebouwd als onderdeel van de Nieuwe Hollandse Waterlinie. René neemt een kijkje bij deze watervoorziening en ontdekt de nieuwe bewoners: vleermuizen.

De Wandeling

De tocht van René en Leon begint vandaag bij vestingstad Woudrichem. De visserij, die ooit plaatsvond in het knooppunt van de Maas en Waal, is inmiddels verdwenen, maar toch wordt er nog aan de zalm verdiend.

De Wandeling

Het historische marktplein van Zandoerle was vroeger een belangrijke handelsplaats. Ook bezoekt René grafheuvels uit de Bronstijd en bezoekt hij de koepel van architect Hezenmans, de windkorenmolen en het kerkhof van Oerle.

De Wandeling

Vandaag wandelt René langs de oudste rioolwaterzuivering van Nederland, volkstuinen en een prachtig natuurgebied. De tocht eindigt in de trappistenabdij Koningshoeven in Berkel-Enschot.

De Wandeling

René ontdekt hoe het bos en landbouwgrond van Huis ter Heide worden omgetoverd naar moeras, ven en heide. Ook kijkt hij samen met Léon hoe het er op vuilstort De Spinder aan toe gaat, waar ze een slechtvalk treffen.

De Wandeling

Adam Roelvink liet een tuinarchitect De Grote Slink aanleggen in de Engelse landschapsstijl. Hoe anders ging zijn broer Jan Berend te werk op het naastgelegen Bunthorst: een strak aangelegd productiebos.

De Wandeling

Op de binnenplaats van Kasteel Tongelaar peutert René een uilenbal open. Op zolder heeft een kerkuil zijn nest. Buiten op het landgoed onderzoeken René en Léon een dassenburcht en vinden ze bijzondere planten.

De Wandeling

Met cameraman Léon loopt René over de lange rechte wegen van het Capelle, met zijn schuingeplaatste huizen. Aan de kerktoren is een legende over de beeldenstorm verbonden. De tocht eindigt bij de stationsrestauratie van de vroegere Halve Zolenlijn

De Wandeling

René wandelt door het oude boerenlandschap van Oirschot. Waarom zijn hier zoveel kleine gehuchten? En waarom hebben die een driehoekig plein? Het landschap is zeer gevarieerd en dat heeft alles met de bodem te maken.

De Wandeling

Vanaf de oudste steenweg van Brabant reizen René en Léon naar 's-Hertogenbosch. Den Bosch ligt op een knooppunt van waterwegen en dat kun je in de stad nog goed zien! Een mythe wordt ontrafeld: wie was Zoete Lieve Gerritje eigenlijk?

De Wandeling

In de binnenstad van ‘s-Hertogenbosch vond het verkeer plaats over smalle straatjes, met soms een steen des aanstoots. René ontdekt in deze aflevering wat dat precies is.

De Wandeling

René en Léon bekijken de natuur in en rond het Markiezaatsmeer. Een paradijs voor planten en dieren, want het is 22 hectare gesloten natuurgebied. Ze ontdekken wat begrazing van het gebied precies betekent voor de vegetatie.

Seizoen 2

De Wandeling

René en Léon stappen op de pont vlakbij Boxmeer, met als bestemming de flora- en faunarijke Maasheggen. De wandeling voert over een oude Romeinse weg en onderweg wordt rijkelijk uit de natuur geproefd, maar of die besjes nou zo'n goed idee waren?

De Wandeling

René vertelt het verhaal van de zestiende-eeuwse bouwmeester Pieter Post en zijn grootse plannen voor kasteel Heeze. Ook belandt hij in het aangrenzende ‘Kraaienbos’ en ontdekt René waarom de inwoners van Heeze tijdens carnaval ‘Kraaienvangers’ worden genoemd.

De Wandeling

We trekken het land in rondom kasteel Heeze en zien een schapenherder met zijn hond en kudde in actie. Ook vertelt René over onkruidakkers, als bron van leven, terwijl heikikkers, bijenwolven, een zeldzame wespspin en andere boeiende beestjes zijn pad kruisen.

De Wandeling

Onder Reusel wordt druk gewerkt aan de Beerze. Het riviertje wordt namelijk verlegd. Tijdens de wandeling maken René en Léon een tussenstop bij de kapel van Onze Lieve Vrouw van de Heilige Eik. Tot slot wordt Huis Te Baest bezichtigd.

De Wandeling

De wandeling begint in het begijnhof in Hoogstraten. Hierna worden de Catharinakerk en de prachtige koorbanken bekeken. De aflevering eindigt met een bezoek aan een wortelkolonie uit 1820 en een begraafplaats voor landlopers.

De Wandeling

In de Biesbosch vertelt René over dit bijzondere landschap. Over de griendwerker, de bevers, het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog en het verhaal van de ‘bloedakker’.

De Wandeling

Wandelend en marcherend trekt René in deze aflevering door het centrum van Breda, richting de Koninklijke Militaire Academie. Ook bezichtigen we de Grote Kerk en zien we de sporen van de Beeldenstorm, om te eindigen bij de bron van ons koninklijk huis.

De Wandeling

Door donkere bossen en uitgestrekte zandverstuivingen begeeft René zich naar het hart van de Wouwse Plantage. Hierna rijden René en Léon naar ‘het woeste gedeelte’, een stiltegebied dat normaal gesproken ontoegankelijk is.

De Wandeling

In deze aflevering neemt René ons op de grens van West-Brabant en België mee terug naar de achttiende eeuw, een tijd van enorme contrasten. Een tijd van armoede, kommer en kwel, maar net zo goed van stinkend rijke landheren, landhuizen en kastelen.

De Wandeling

René wandelt in en rondom Nuenen en treedt in de voetsporen van de beroemdste inwoner, Vincent van Gogh, die het leven op deze plek vastlegde nog nét voordat de industrialisering alles onherroepelijk zou veranderen.

De Wandeling

René reist naar het meest westelijke puntje van West-Brabant, naar Nieuw-Vossemeer. Een plaats die het decor vormt van Nederlands' bekendste streekroman, "Merijntje Gijzen" van A.M. de Jong. Ook gaat hij samen met Léon langs het gehucht Benedensas, waar de kerk wordt beklommen.

De Wandeling

René vertelt het verhaal van het landgoed en bezichtigt een oude houtvesterswoning, pachtboerderijen, een sequoiaboom en een voormalig vakantie- en herstellingsoord.

De Wandeling

Deurne is vanouds een inspiratieplek voor schrijvend en kunstzinnig Brabant. In deze aflevering vertelt René over dokter Hendrik Wiegersma, kernfiguur van dit literaire netwerk. Ook bezoekt hij het kasteel van de heer van Deurne, het huis van Wiegersma.

De Wandeling

Begin twintigste eeuw groeide Helmond uit van kleine stad tot industrieel centrum. Het aangezicht van Helmond veranderde compleet, met grote verschillen tussen het westen en het oosten van de Zuid-Willemsvaart. René neemt ons mee naar de sporen van deze omwenteling.

De Wandeling

Geertruidenberg kreeg stadsrechten in 1213 en was daarmee de oudste stad van Holland, maar sinds 1815 hoort deze bij Noord-Brabant. In het centrum bezichtigt René zeventiende-eeuwse gevels, herberg De Roos, de vestingwerken en tot slot de elektriciteitscentrale EPZ.

De Wandeling

René en Léon ondernemen een 'boetetocht' naar Handel. Ze beginnen in Gemert, bij het kasteel dat in de tijd van de kruistochten door de Duitse Orde werd gesticht. De tocht komt tot zijn einde bij de Esdonkse kapel, gewijd aan Maria Magdalena.

De Wandeling

Deze wandeling begint in Tilburg, in het huis van Peerke Donders, waar René vertelt over het leven van de zalig verklaarde missionaris. Van daaruit passeren we weverswoningen richting het centrum, terwijl René vertelt over de bloeiende textielindustrie van vroeger.

De Wandeling

In deze aflevering volgen René en cameraman Léon het pad van de lindeboom, van Westerlo naar Postel, naar Tilburg. Via de lange lindelaan van de Norbertijnenabdij van Tongerlo eindigt de wandeling bij de Abdij van Postel.

De Wandeling

René legt ons uit waarom Eindhoven ‘lichtstad’ wordt genoemd terwijl hij door het centrum wandelt, op zoek naar het industrieel erfgoed van Philips. Hij bezichtigt de eerste fabriek van deze onderneming en vertelt over de ontwikkeling van de gloeidraad, de eerste lampen en hoe Brabant aangesloten raakte op het energienet.

De Wandeling

In deze bijzondere aflevering gaan René en Léon op safari. We leren over de oorsprong van dit fenomeen en de opkomst van de dierentuin als vrijetijdsbesteding.

De Wandeling

Valkenswaard, "de Valkenstad", was vanaf de zestiende eeuw het centrum van de valkerij. René vertelt over de oorsprong van de valkerij in Europa en hoe deze tijdens de kruistochten vanuit het oosten overgewaaid raakte.

De Wandeling

Brabant kende in de negentiende eeuw een bloeiende sigarenindustrie. René en Léon bezoeken oude sigarenfabrieken en het sigarenmuseum in Valkenswaard, aanschouwen het oude ambacht van het sigarenrollen en bekijken de collectie van Tinus van der Velden in Eindhoven.

De Wandeling

In de zogeheten ‘Heilige Driehoek’, nabij Oosterhout, bezoekt René de zusters, die leven volgens de regel van Benedictus en zijn leuze "Ora et Labora". Tot slot brengt hij een bezoek aan de sobere maar ook speels vormgegeven Sint Paulusabdij.

De Wandeling

René en Léon bezoeken de Universiteit van Tilburg. Ze struinen door de krochten van de bibliotheek terwijl René vertelt over de uitvinding van de boekdrukkunst.

De Wandeling

Een emotionele aflevering: René wandelt langs concentratiekamp Vught. Ook wordt een kijkje genomen in de oude Bunkergevangenis van de Duitsers, na de oorlog in gebruik genomen als strafgevangenis Nieuw Vosseveld.

De Wandeling

René en Léon gaan de grens over naar Zaltbommel. Het stadje is belangrijk voor Brabant, want hier liggen de wortels van de familie Philips. Ook ontdekt het duo wat Karl Marx hier te zoeken had.

De Wandeling

René bezoekt het in tweeën gesplitste Nederhemert. Hij maakt een natuurwandeling door het gedeelte ten zuiden van de Afgedamde Maas en loopt vervolgens langs de ruïne en de oude slotgracht van een rond 1300 gebouwd kasteel, het woonhuis van de heren van Nederhemert.

De Wandeling

Oudheusden werd in de negende eeuw gesticht. Het kreeg een kasteel, waar uiteindelijk het sfeervolle Heusden ontstond. In deze aflevering vertelt René alles over de historie van de vestingstad.

De Wandeling

Waarom wordt er dagelijks een bijzonder klokje in Hilvarenbeek geluid? We leren het antwoord tijdens deze aflevering van De Wandeling, waar René mee mag kijken hoe er op de carillon van een Kempische toren gespeeld wordt.

De Wandeling

René en Léon dompelen zich onder in de geschiedenis van sanatoria en gestichten, waar ze kennis maken met de behandelmethoden uit de vijftiende eeuw. De wandeling eindigt met een bezoek aan de begraafplaats van landgoed Coudewater.

De Wandeling

Thema van deze natuurwandeling in De Kampina is de geschiedenis van natuurbescherming, een initiatief uit de late negentiende eeuw. René vertelt over het boegbeeld ervan, Jac. P. Thijsse, over het oerlandschap dat zijn aandacht trok en hoe het toerisme hier kon groeien.

De Wandeling

Deze wandeling begint bij het geboortehuis van Johannes Geropius Beekanus, in zijn tijd een groot geleerde en de lijfarts van de zussen van Karel V. René vervolgt zijn tocht langs een oud jachthuis, naar de plek waar ooit de kroeg "In het Paradijs" stond.

De Wandeling

René en Léon volgen de oude spoorlijn tussen Tilburg en Turnhout - inmiddels een fietspad met verkeerswegen voor dieren. De tocht voert langs een hagelkruis. Wat is dat eigenlijk en hoe houdt deze verband met de priester Frans Segers, boegbeeld van de Vlaamse natuurbescherming?

De Wandeling

René bezoekt een gebied waar vroeger leem, zand en turf werd gegraven. Zijn daar nog sporen van te vinden? De wandeling voert door "een bos zonder genade en schoonheid", zoals de Romeinen het noemden, over knuppelbruggetjes en ook dwars door het moeras.

De Wandeling

In deze aflevering volgen we René en cameraman Léon op hun reis naar een geheimzinnige vallei, die je in geen folder zult vinden en ook niet zomaar toegankelijk is. Onderweg vertelt René over de heilige Gerlachus, over de Ursulinen, de traditie van 'zandhappen', dinosaurussen en meteorieten.